دانستن اینکه لومن چیست و چه اهمیتی دارد، هنگام خرید محصولات مختلف روشنایی کارایی زیادی خواهد داشت. این در حالی است که اغلب مردم زمانی که برای خرید یک لامپ اقدام می‌کنند، هیچ سر رشته‌ای از آن ندارند. عدم توجه به لومن و حتی مقدار آن در هر وات، می‌تواند سبب انتخاب منبع روشنایی اشتباه شود.
به همین دلیل، بسیاری از اوقات ممکن است شاهد این باشیم که برخی از محصولات روشنایی علی‌رغم مصرف برق بالا، نور کافی برای محیط تامین نمی‌کند. اگر شما هم به دنبال به دست‌آوردن اطلاعات بیشتر درباره این اصطلاح روشنایی هستید، می‌توانید در ادامه مقاله همراه ما باشید!
لومن چیست؟
هر لامپ بسته به کیفیت و قطعاتی که برای آن به کار گرفته می‌شود، مقدار نور متفاوتی از خود ساطع می‌کند. متخصصین این حوزه برای آنکه بتوانند چنین موضوعی را به صورت کمیت محاسبه کنند، تعاریفی برای آن مشخص کرده‌اند. در واقع به مقدار نوری که یک لامپ از خود در هر ثانیه منتشر می‌کند، لومن می‌گویند.
البته برخی این کمیت را به صورت مقدار نور دریافتی توسط یک جسم در هر ثانیه تعریف کرده‌اند. در سیستم‌های بین‌المللی برای آنکه واحد ثابتی برای این کمیت در نظر بگیرند، آن را با فی (Φ) نمایش می‌دهند. منابع روشنایی مختلفی که به بازار عرضه می‌شود، بسته به برند و کیفیتی که دارد از مقدار شار نوری متفاوتی برخوردار خواهد بود.
مسلما هرچه یک لامپ از مقدار شار نوری بالاتری برخوردار باشد، برای روشنایی محیط اتاق گزینه مناسب‌تری است؛ چرا که می‌تواند در مدت مشابه، نور بیشتری از خود ساطع کند. با این حال، برای انتخاب یک لامپ باید علاوه‌بر لومن، سایر مفاهیم و اصطلاحات روشنایی را در نظر داشته باشید.
فرق وات و لومن چیست؟
یکی از اشتباهات رایجی که بسیاری از خریداران منابع روشنایی با توجه به عدم آگاهیشان نسبت به مفاهیم این حوزه مرتکب می‌شوند، مرتبط دانستن لومن و وات است. در واقع، برخی از افراد زمانی که به یک فروشگاه مراجعه می‌کنند، به دنبال محصولاتی هستند که توان بیشتری دارد. این افراد با چنین تصوری که هرچه توان یک لامپ بالاتر باشد شار نوری بیشتری خواهد داشت، محصولات را خریداری کرده اما به هدف دلخواه خود دست پیدا نمی‌کنند. توان یک اصطلاح کاملا جداگانه بوده و به انرژی الکتریسیته مصرفی توسط هر محصول برای ساطع‌کردن نور اشاره دارد.
بنابراین، هیچ ارتباطی بین توان و مقدار روشنایی منتشرشده از یک لامپ در هر ثانیه وجود ندارد. برای فهم بهتر این موضوع، به محصولات روشنایی مختلفی که در بازار موجود است، توجه کنید. خیلی از لامپ‌ها تولید می‌شود که علی‌رغم داشتن توان نسبتا بالا، اما شار نوری متوسطی دارد.
این در حالی است که محصولات روشنایی و نورپردازی تولید شده در سال‌های اخیر، به دلیل استفاده از چیپ‌های ال‌ای‌دی باکیفیت در ساخت آن‌ها می‌تواند در کاهش هزینه برق نقش موثری ایفا کند. دقت داشته باشید که این محصولات علی‌رغم توان پایین‌تری که دارد، اما لومن بالاتری داشته و می‌تواند گزینه موثری به منظور روشن‌کردن یک فضا باشد.
چرا لومن بر وات اهمیت دارد؟
همان‌طور که گفتیم، لومن و وات ارتباطی با یکدیگر نداشته و به همین دلیل نباید براساس مقدار هریک، محصول مورد نظر را خریداری کرد. اما امروزه برای آنکه خریداران بتوانند راحت‌تر 2 محصول روشنایی را با یکدیگر از نظر مصرف انرژی و شار نوری مقایسه کنند، یک اصطلاح جدید معرفی کرده‌اند.
کارایی یا بهره نوری مفهومی است که با نسبت‌گرفتن لومن به توان مصرفی هر لامپ به دست می‌آید. این اصطلاح چنین مفهومی را می‌رساند که یک لامپ در ازای مصرف یک مقدار انرژی، از چقدر شار نوری برخوردار است. به همین دلیل اگر یک لامپ لومن بر وات بالاتری داشته باشد، به این معنا است که در یک مقدار توان مشابه نسبت به سایر محصولات مقدار روشنایی بیشتری از خود منتشر می‌کند.
مقدار لومن مورد نیاز برای هر فضا چقدر است؟
دانستن اینکه لومن چیست، برای خرید محصولات مختلف کافی نخواهد بود. برای اینکه بدانید یک لامپ می‌تواند نور مورد نیاز شما را برای یک اتاق فراهم کند، باید به کارایی و ابعاد آن فضا توجه کنید. در ابتدا مساحت فضا را محاسبه می‌کنیم سپس به بررسی مقدار شار نوری مورد نیاز برای هر قسمت از خانه می‌پردازیم:
- آشپزخانه یکی از مکان‌هایی است که معمولا نور نسبتا زیادی برای روشنایی آن نیاز است. البته باید توجه کرد که بیشتر نور مورد نیاز برای این فصا، جنبه زیبایی دارد (مانند نورپردازی زیرکابینت). با این حال، طبق توصیه‌ای که متخصصین این حوزه داشته‌اند، برای آشپزخانه نیاز است بسته به ابعاد آن به اندازه 8000 تا 10000 لومن در نظر بگیرید.
- علی‌رغم اینکه اتاق نشیمن نسبت به آشپزخانه از ابعاد بزرگ‌تری برخوردار است، اما شار نوری کم‌تری نیاز دارد. معمولا شار نوری مورد نیاز آن بین 1500 تا 3000 لومن است.
- بعد از آشپزخانه، فضایی که بیشترین شار نوری را نیاز دارد، حمام و سرویس بهداشتی است. به طوری که برای روشنایی آن به لامپ‌هایی نیاز دارید که مقدار شار نوری آن‌ها مجموعا به 4 تا 8 هزار لومن برسد.
- برای اتاق خواب نیازی نیست روشنایی زیادی تهیه کنید. به همین دلیل، اگر لامپ‌هایی با شار نوری 2000 تا 4000 لومن برای این فضا در نظر بگیرید، کفایت خواهد کرد.
برای هر اتاق چه تعداد لامپ نیاز است؟
پیش‌تر این مفهوم آشنا شدید که لومن چیست و چه اهمیتی دارد. اما سوال اصلی خیلی از مخاطبان این است که مقدار لومن هر لامپ چقدر است؟ برای فضایی مثل آشپزخانه و حتی حمام، چه تعداد لامپ باید تهیه کنیم؟
دقت داشته باشید که مقدار لومن برای هر لامپ بسته به برند و کیفیت آن متغیر است. با این حال، برای لامپ‌های ال ای دی به طور متوسط حدود 850 لومن در نظر گرفته می‌شود. این مقدار می‌تواند بسته به برخی عوامل کمی بالا و پایین شود. برای اینکه بتوانید تعداد لامپ مورد نیاز برای روشنایی یک اتاق را به دست آورید، باید مقدار لومن کلی آن را بر شار نوری لامپ مورد نظر تقسیم کنید.
به‌عنوان مثال، اگر می‌خواهید برای آشپزخانه منزل خود لامپ با شار نوری حدود 850 لومن تهیه کنید، باید فرایند تقسیم مذکور را انجام دهید. همان‌طور که اشاره شد، مقدار لومن مورد نیاز برای این فضا حدود 8 تا 10 هزار است. با توجه به مقدار لومن لامپ مورد نظر، حدود 10 تا 12 محصول مورد نیاز خواهد بود.
نکته پایانی
در این مقاله با این مفهوم آشنا شدید که لومن چیست و چرا باید به آن هنگام خرید محصولات روشنایی مختلف توجه کنید. همان‌طور که گفته شد، انتخاب محصولات باید براساس لومن بالاتر و به همان نسبت، مقدار توان پایین‌تر باشد. هرچه یک لامپ انرژی بیشتری مصرف کرده و در عوض شار نوری کم‌تری داشته باشد، در اولویت‌های پایین‌تر برای خرید شما قرار می‌گیرد. به همین دلیل، هنگام انتخاب بهترین گزینه حتما به اصطلاح لومن بر وات توجه نمایید.
